इतिहास

कात्रजचा घाट दाखवणे - शिवरायांच्या अपूर्व पराक्रमाने सुरू...

शाईस्तेखानाच्या सैन्यास जेर केल्यावर आता थेट शाईस्तेखानाचाच समाचार घेण्याचा विचार करून १६६३ साली महाराजांनी लाल महालावर छापा टाकला...

मयूर सिंहासन - मोगलांचे तख्त

मोगल दरबारात त्याकाळी एकूण सात सिंहासने असली तरी त्यापैकी मुख्य सिंहासन हे मयूर सिंहासन हेच होते व त्याचे स्थान दिवाण ए आम येथे होते

खंडेराव गुजर - स्वामीनिष्ठ शिलेदार

शाहूराजांचे धर्मांतर रोखण्याचा हाच एक उपाय असे समजून सहकाऱ्यांपैकी एकाने सर्वप्रथम हात पुढे केला व शाहूराजांऐवजी तुम्ही माझे धर्मांतर...

राजाराम महाराजांचे जिंजीस प्रयाण व मराठ्यांची स्वामीनिष्ठा

राजाराम महाराज हे कर्नाटकात गेले आहेत ही बातमी ज्यावेळी औरंगजेबास समजली त्यावेळी त्याने तेथील सर्व फौजदारांना राजाराम महाराजांना शोधून...

शिवरायांची दक्षिण दिग्विजय मोहीम

महाराजांनी पाऊण लाख सैन्य घेऊन स्वराज्यातून दक्षिणेत प्रस्थान केले आणि सर्वप्रथम हैद्राबाद येथे दाखल होऊन कुतुबशाहाची भेट घेतली. कुतुबशहाने...

पुण्याच्या तुळशीबागेची माहिती व इतिहास

पुण्यात पूर्वी विपुल बागा होत्या हे आपल्याला ठाऊक आहेच मात्र एखाद्या वनस्पतीवरून नाव मिळालेल्या ज्या दोन प्रख्यात बागा पुण्यात होत्या...

छत्रपती संभाजी महाराजांचे व्यक्तिमत्व

एका अस्सल संस्कृत ग्रंथात छत्रपती संभाजी महाराजांच्या व्यक्तिमत्वाची अनेक वैशिट्ये आढळतात जी इतर कुठल्याच ऐतिहासिक साधनांत सहसा आढळत...

बहिर्जी नाईक - स्वराज्याच्या हेरखात्याचे प्रमुख

शिवाजी महाराजांच्या गुप्तहेर खात्यातील एक प्रसिद्ध नाव म्हणजे बहिरजी (बहिर्जी) नाईक. बहिरजी (बहिर्जी) नाईक यांच्याविषयी ठाऊक नाही...

जेव्हा बुंदेलखंडाच्या रक्षणासाठी मराठे धावून गेले

छत्रसाल मराठ्यांच्या पराक्रमाविषयी छत्रपती शिवाजी महाराज व छत्रपती संभाजी महाराजांच्या काळापासून जाणून होता व बाजीराव पेशव्यांच्या...

शिवरायांचे आठवावे रूप

वास्तविक पाहता राजांना समजावून घ्यायचे असेल तर आधी आम्ही त्यांच्यातला कल्याणकारी शासक समजावून घ्यायला हवा.  योद्धा हे रूप भावणारे...

भारत देश - लोकशाहीची गंगोत्री

इंग्रजांकडून आपल्याला लोकशाहीची ओळख झाली अशी समजूत आहे. मात्र ही समजूत साफ चुकीची आहे. भारतामध्ये लोकशाही अगदी प्राचीन काळापासून अस्तित्वात...

चांदबीबी - एक शूर वीरांगना

चांदबीबी ही लहानपणापासूनच हुशार व शूर असल्याने सुरुवातीपासूनच तिने अली अदिलशाहास सर्व बाबतींत उत्तम साथ दिली, राज्यासंबंधी कुठलाही...

वाघनखं - शिवरायांच्या संकल्पनेतून निर्माण झालेले शस्त्र

वाघनखांचे प्रमुख महत्व यासाठीच की, या शस्त्राचा पहिला ज्ञात प्रयोग हा छत्रपती शिवाजी महाराजांनी केला असल्याने त्यांनाच वाघनखं या शस्त्राचे...

छत्रपती शिवाजी महाराजांची तुळजा तलवार

सदर लेखात आपणछत्रपती शिवाजी महाराजांच्या प्रमुख तलवारींपैकी एक मात्र इतिहासात फारशी नोंद नसलेल्या तुळजा या तलवारीविषयी थोडक्यात जाणून...

कौटिलीय अर्थशास्त्रातील दुर्गांचे महत्व

दुर्गबांधणीची कला ही भारतीयांना प्राचीन काळापासून अवगत होती व याचे दाखले अनेक ग्रंथांत आढळतात. इ.स.च्या दुसऱ्या शतकात चाणक्य उर्फ...

आबाजी विश्वनाथ प्रभू - स्वराज्याचे निष्ठावान सरदार

रोहिडा किल्ल्यावर शिवाजी महाराजांनी मोहीम काढल्याची बातमी गेली त्यावेळी किल्ल्यावरील बंदोबस्ताचे लोक जागे होऊन तेथे उभय सैन्यात हातघाईची...