Search:
शिवपत्नी महाराणी सईबाई भोसले
१६४० साली शिवाजी महाराज आणि सईबाई यांचा विवाह पुण्यास संपन्न झाला. १६५७ साली किल्ले पुरंदर येथे सईबाईंनी छत्रपती संभाजी महाराजांना...
दुर्गपरिभाषा - भाग ५
जंजिरा जलदुर्गाचे काही बुरुज हे ३ माजली असून यात आतमध्ये प्रशस्त दलाने आहेत. परिंडा, औसा, कंधार, बिदर, विजापूर हे स्थलदुर्ग तसेच दक्षिणेतील...
दुर्गपरिभाषा - भाग ४
दुर्गावर एका मुख्य दरवाजाशिवाय अडचणीच्या प्रसंगी दुर्गावरून निसटून जाण्यासाठी ठेवलेला छोटासा दरवाजा. हा दरवाजा अडचणीच्या जागी सहसा...
भवानी तलवारीचा इतिहास लवकरच पुस्तकरूपात
छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या भवानी तलवारीच्या इतिहासास अधिक व्यापक रूप मिळावे म्हणून ऐतिहासिक बखरी व किमान शंभर वर्षांपूर्वी लिहिल्या...
दुर्गपरिभाषा - भाग ३
रात्रीच्या वेळी दुर्गाच्या रक्षणासाठी ठेवलेला जागृत पहारा. हा पहारा दुर्गाच्या संपूर्ण तटाला घालण्यात येत असे. दुर्गाच्या आकारमानानुसार...
डॉ. विश्राम रामजी घोले - एक वंदनीय समाजसुधारक
१८७४ साली त्यांची पुण्यास बदली झाली व पुण्यात ते अगदी १८८९ सालापर्यंत म्हणजे निवृत्त होईपर्यंत नोकरी करत होते. निवृत्त झाल्यावर त्यांनी...
दुर्गपरिभाषा - भाग २
मागील भागात आपण दुर्गाच्या पायथ्यापासून सुरूवात करून दुर्गाच्या प्रवेशद्वारापर्यंत येणाऱ्या दुर्गाच्या विविध अंगांबद्दल जाणून घेतले....
विश्वासराव नानाजी दिघे - स्वराज्याचे गुप्तहेर
विश्वासराव नानाजी दिघे यांचे पूर्वज गोपाळप्रभू हे रायगड जिल्ह्यातील पाली येथील देशमुख होते. पालीला मुस्लिम राज्यकाळात अमीनाबाद असे...
दुर्गपरिभाषा
प्रथम आपण दुर्ग या संकल्पनेची व्याप्ती समजावून घेऊ. केवळ गिरीमाथ्यावर असणारे तटबुरुजयुक्त बांधकाम व त्यावर असणाऱ्या वास्तू म्हणजे...
शरीरास पोषक घटक द्रव्ये
मानवी शरीरास पोषक असे घटक जे अन्नामार्गे आपल्या शरीरास मिळतात ते घटक कोणते हे या लेखाच्या माध्यमातून जाणून घेण्याचा प्रयत्न करू कारण...
दुर्गस्थापत्यातील विविध प्रयोग
वराहमिहिराने बृहतसंहिता या अनमोल ग्रंथात भूगर्भात असणारे जलाचे साठे कसे ओळखावे, चराचरात असणाऱ्या वृक्ष व वेली यांच्या साहाय्याने...
महायोद्धा येसाजी कंक यांची हत्तीशी झुंज
एक दिवस शिवाजी महाराज व गोवळकोंड्याचा बादशाह यांची चर्चा सुरु असताना कुतुबशहाने महाराजांना सहज विचारले की, आपल्या सैन्यात किती हत्ती...
मराठवाड्याची खाद्यसंस्कृती
मराठवाड्यातील भोजनात अनेक व्यंजने असतील त्यातील एक म्हणजे "पंचामृत" हे एक होय. पश्चिम महाराष्ट्रात पंचामृत हे पुजाविधिच्या वेळी प्रसादापूर्वी...
बहिरेवाडीचे ऐतिहासिक जाधव घराणे
सन १७८८ च्या पूर्वीपासूनच्या कागदपत्रातून जाधव घराण्याच्या इतिहासाचे उल्लेख मिळतात. फिरंगोजी जाधव हे घराण्याचे मुळ पुरुष आहेत. फिरंगोजीपुत्र...
दुर्ग स्थापत्यातील बदल
साधारणपणे सातवाहन काळ हा गिरिदुर्ग बांधणीच्या सुरुवातीचा काळ होता असं आपण म्हणू शकतो. या काळात गिरिदुर्ग बांधणी सुरु झाली मात्र ती...
दुर्गविधानम - किल्ल्यांची बांधणी
दुर्ग कसा बांधावा हे सविस्तरपणे सांगणारे प्राचीन साधन म्हणजे कौटिल्याचे अर्थशास्त्र. यातील दुसऱ्या अधिकारणातील तिसरा अध्याय (प्रकरण...
