किल्ले श्रीवर्धनगड - राजमाची

पुणे जिल्ह्यातील किल्ले राजमाची म्हणजे एक ऐतिहासिक दुर्ग. 

राजमाचीचे श्रीवर्धन गड, मनोरंजन गड, आणि माची असे तीन विभाग असून श्रीवर्धनगड सर्वात उंच अशा शिखरावर बांधण्यात आला आहे. 

दाट अरण्यातून मळलेल्या पायवाटेने आपण जेव्हा गडाच्या पायथ्याशी येतो तेव्हा आपल्याला प्रथम खडकात खोदलेली पाण्याची टाकी दिसून येतात.

टाक्यांचे पुढे एक मंदिर असून अनेक शिल्पे आपल्याला या परिसरात पाहावयास मिळतात. 

येथून काही अंतर चढून आल्यावर श्रीवर्धन गडाचा महादरवाजा लागतो. हा महादरवाजा गोमुखी पद्धतीचा असून आतमध्ये पहार्‍याच्या चौक्या दिसून येतात. 

पुढे दगडात खोदलेले एक लेणीसदृश बांधकाम असून एकूण तीन खोल्या तयार करण्यात आल्या आहेत. मध्यभागी असणाऱ्या खोलीच्या दरवाज्यावर एक गणेशपट्टी दिसून येते. 

किल्ल्याची तटबंदी सुस्थितीत असून तेथील आसमंतातील विस्तीर्ण प्रदेश दृष्टीस पडतो. 

श्रीवर्धनगडास एक गुप्त दरवाजा सुद्धा आहे. 

गडाच्या तटबंदीवरुन कातळ दरा नामक दरी दृष्टीस पडते. या दरीतूनच उल्हास नदीचा उगम झाला आहे.

गडाच्या माथ्यावर एका वाड्याचे जोते पाहावयास मिळते. 

गडाच्या माथ्यावरील बुरुजावरून राजमाचीचा अविभाज्य भाग असलेला मनरंजनगड दृष्टीक्षेपात येतो. 

बालेकिल्ल्यावर एक ध्वजस्तंभ असून त्यावर स्वराज्याचा जरीपटका फडकावला जातो. 

गडाच्या माथ्यावर आणखी एक गुप्त दरवाजा आपल्याला पाहावयास मिळतो. 

समुद्रसपाटीपासून श्रीवर्धन गडाची उंची ८२९ मीटर असून राजमाची दुर्गाचा हा एक महत्त्वाचा भाग आहे. हा किल्ला याची देही याची डोळा पाहण्याचा अनुभव काही औरच असतो.