इतिहास
छत्रपती संभाजी महाराजांचे गोव्यावरील आक्रमण
गोव्याचा टाव्होरा नावाचा मुख्य गव्हर्नर कसाबसा आपला जीव वाचवून खाडी ओलांडून पळाला आणि पराभवामुळे लज्जित होऊन एका चर्चमध्ये लपून राहिला....
ब्रह्मेंद्रस्वामी धावडशीकर
ब्रह्मेंद्रस्वामींच्या शिष्यवर्गात तत्कालीन प्रमुख व्यक्ती असल्याने व सर्वच बाबतीत त्यांचा सल्ला ग्राह्य धरला जात असल्याने त्यांना...
बाळाजी आवजी - स्वराज्याचे चिटणीस
बाळाजी वयाने सज्ञान झाले त्याकाळात जंजिऱ्याचे सिद्दी यांची आवजी यांच्यावर काही कारणाने इतराजी झाली आणि सिद्दींनी आवजी व त्यांचे मोठे...
मस्तानीचा इतिहास
बाजीरावांच्या मदतीने व पराक्रमाने खुश होऊन छत्रसालाने त्यांचा आपल्या राजधानीत मोठा सत्कार केला व आपली कन्या मस्तानी त्यांस अर्पण केली....
मुरार जगदेव यांचा इतिहास
आदिलशाही दरबारात दौलतखान (खवासखान) नावाचा जो मुख्य वजीर होता त्याचे कारभारी म्हणून मुरार जगदेव काम पाहत होते. दौलतखानास खवासखान ही...
दुर्गावर आढळणारी विविध शिल्पे
गडावर सापडणाऱ्या अशाच काही शिल्पाकृती जाणून घेऊयात. मध्ययुगीन बहुतेक दुर्गांच्या प्रवेशद्वारावर हमखास आढळणारे एक शिल्प असते व्याघ्रसदृश्य...
काशीबाई बाजीराव बल्लाळ पेशवे
काशीबाई या स्वभावाने धार्मिक, प्रेमळ, शांत, पतिनिष्ठ व मनमिळावू होता असे उल्लेख सापडतात. बाजीरावांसोबत अनेक मोहिमांमध्ये त्या असल्याचे...
दुर्गव्यवस्था - भाग २
मोठमोठ्या गडांवर इमारती हवालदार म्हणून अजून एक अधिकारी नेमलेला दिसून येतो. गडावरील सर्व प्रकारची बांधकामे व वास्तुच्या दुरुस्त्या...
दुर्गव्यवस्था - भाग १
आतापर्यंत आपण अगदी सिंधू संस्कृतीपासून दुर्ग व त्याचे कालपरत्वे बदलत गेलेले स्वरूप याचा थोडक्यात आढावा घेतला. दुर्गाचे प्रकार व दुर्गबांधणीशास्त्र...
शिवपत्नी महाराणी सईबाई भोसले
१६४० साली शिवाजी महाराज आणि सईबाई यांचा विवाह पुण्यास संपन्न झाला. १६५७ साली किल्ले पुरंदर येथे सईबाईंनी छत्रपती संभाजी महाराजांना...
दुर्गपरिभाषा - भाग ५
जंजिरा जलदुर्गाचे काही बुरुज हे ३ माजली असून यात आतमध्ये प्रशस्त दलाने आहेत. परिंडा, औसा, कंधार, बिदर, विजापूर हे स्थलदुर्ग तसेच दक्षिणेतील...
दुर्गपरिभाषा - भाग ४
दुर्गावर एका मुख्य दरवाजाशिवाय अडचणीच्या प्रसंगी दुर्गावरून निसटून जाण्यासाठी ठेवलेला छोटासा दरवाजा. हा दरवाजा अडचणीच्या जागी सहसा...
दुर्गपरिभाषा - भाग ३
रात्रीच्या वेळी दुर्गाच्या रक्षणासाठी ठेवलेला जागृत पहारा. हा पहारा दुर्गाच्या संपूर्ण तटाला घालण्यात येत असे. दुर्गाच्या आकारमानानुसार...
दुर्गपरिभाषा - भाग २
मागील भागात आपण दुर्गाच्या पायथ्यापासून सुरूवात करून दुर्गाच्या प्रवेशद्वारापर्यंत येणाऱ्या दुर्गाच्या विविध अंगांबद्दल जाणून घेतले....
विश्वासराव नानाजी दिघे - स्वराज्याचे गुप्तहेर
विश्वासराव नानाजी दिघे यांचे पूर्वज गोपाळप्रभू हे रायगड जिल्ह्यातील पाली येथील देशमुख होते. पालीला मुस्लिम राज्यकाळात अमीनाबाद असे...
दुर्गपरिभाषा
प्रथम आपण दुर्ग या संकल्पनेची व्याप्ती समजावून घेऊ. केवळ गिरीमाथ्यावर असणारे तटबुरुजयुक्त बांधकाम व त्यावर असणाऱ्या वास्तू म्हणजे...
